Legitieme portie van dichtbij – deel 2

In augustus 2017 overleed mijn vader en toen kwam die legitieme portie ineens heel dichtbij.
Over het hoe en wat schreef ik eerder al in deel 1.
Bij de situatie had ik mij toen neergelegd.

Het is nu ruim vijf jaar later. Iedereen met een notarieel hart denk dan meteen:
“5-jaar? Huh… Heb je…? “
Mijn antwoord is: JA

Legitieme portie

Ik heb dus alsnog (op tijd) een beroep gedaan op mijn legitieme portie.
Waarom? …. nou heb je even?…

In 2019 kreeg ik een bericht van een Italiaanse notaris. Mijn vader bleek gerechtigd in een aandeel van een woning die heeft toebehoort aan zijn vader, mijn opa.
Mijn opa, die al 30 jaar geleden overleden is.
Ik had er geen idee van dat mijn vader een stukje eigendom had in Italië. Waarschijnlijk heeft hij daar ook nooit bij stilgestaan. Er was sprake van dat de woning verkocht zou worden, vandaar het bericht uit Italië.
De Italiaanse notaris heb ik uitgelegd hoe het zit en ik heb haar doorverwezen naar de weduwe van mijn vader. En dat was dat.

Eerder dit jaar ging ik op familiebezoek naar Italië. Niet lang daarvoor had ik gehoord dat de weduwe van mijn vader was overleden.
Noem het beroepsafwijking (ik noem het liever een “niet-te-onderdrukken notariële nieuwsgierigheid” ;)), maar ik wilde eigenlijk wel weten hoe het nu met die woning was afgelopen.

Wat bleek?

Ja, er was vanaf 2019 tot en met december 2021 contact geweest met de weduwe. Zij is ook bezig geweest met het aanleveren van stukken bij de Italiaanse notaris, maar het was nog altijd niet volledig gelukt.
Daarnaast was de situatie inmiddels nog complexer geworden:
De woning was namelijk eigendom van mijn opa en zijn tweede vrouw, niet zijnde mijn oma.
30 Jaar geleden waren de erfgenamen van mijn opa; mijn oom en mijn vader. Mijn stiefoma bleef eigenaar van de andere helft.
Inmiddels is mijn kinderloze stiefoma ook overleden en zijn haar erfgenamen enkele neven en nichten van haar kant.

Nu moet je weten dat die woning een plek is waar ik in mijn jeugd vaak ben geweest en ook heb gelogeerd.
In 2019 was mijn oom er (zacht gezegd) al niet erg blij mee dat er geen mogelijkheid was dat ik het aandeel in de woning van mijn vader kon krijgen. Gevoelsmatig snap ik het, juridisch ligt het nou eenmaal anders.

Na overleg met mijn Italiaanse familie heb ik daarom besloten om voor augustus dit jaar alsnog een beroep te doen op mijn legitieme portie.
Niet om het geldbedrag (ik wist de hoogte niet eens). Maar ik wil het als ‘ruilmiddel’ gebruiken om het aandeel in de woning te kunnen krijgen van de erfgenamen van de weduwe.

Toen bleek het toch nóg gecompliceerder:

Mijn opa is in de jaren ’90 overleden.
Op dat moment waren mijn vader en moeder met elkaar getrouwd. In gemeenschap van goederen.
Fast forward naar 2011: mijn ouders scheiden. Alles wordt dan verdeeld. Of nou ja, alles behalve dus dat stukje eigendom in Italië. Niemand heeft het door en het blijft daarmee dus onverdeeld.
Vervolgens trouwt mijn vader opnieuw. Zijn weduwe de enige erfgenaam.
We hebben nu dus een woning met als eigenaren:

• enkele neven en nichten van de overleden vrouw
• zoon A van de overleden man
• de buitenlandse ex van zoon B van de overleden man
• de buitenlandse erfgenamen van de buitenlandse weduwe van zoon B van de overleden man

En dan komt er een buitenlandse, onterfde dochter van zoon B doorheen fietsen die zich er ook mee gaat bemoeien.
Ik hóór de Italiaanse notaris bijna letterlijk diep zuchten…

Met mijn beroep op de legitieme portie wil ik dat geldbedrag uitruilen tegen het aandeel in de woning. Mijn moeder zal haar aandeel aan mij schenken zodat ik het gehele aandeel van mijn vader in handen heb. Vervolgens zou ik het liefst zien dat de woning in Italië ofwel wordt verkocht ofwel wordt toegedeeld aan iemand die er ook daadwerkelijk wat mee kan.
Mijn oom is inmiddels ook al aardig op leeftijd en buiten dat ik hem nog jaren in goede gezondheid toewens zou weer een overlijden in dit dossier wel eens tot een rolberoerte van de Italiaanse notaris kunnen leiden …

Moraal

Als er al een moraal van het verhaal is, dan is het dit:
Verdeel die boedel.
Leg die afspraken vast.
en doet dat NU!

‘dat komt nog wel’
wanneer dan?

‘het is wel heel duur’ 
een notaris die 30 jaar na dato moet gaan schatgraven, mogelijk zelfs over de grens is goedkoper?

‘de bank vraagt er niet naar’
‘de’ bank is niet de partij die je van goed juridisch advies over een nalatenschap kan voorzien

‘het is niet nodig we zijn gewoon goed met elkaar’  
nu wel, over x jaar ook nog?